Με μεγάλο ενδιαφέρον διαβάσαμε πριν μερικές μέρες το άρθρο του κ. Γαλδαδά «Για μια ουγκιά χρυσό». Ομολογουμένως, είναι ωραία γραμμένο και προ πάντων με πολύ πειστικά επιχειρήματα για το ευρύ κοινό επικαλούμενα κυρίως την «κοινή λογική».
Επιτρέψτε μας, ωστόσο, να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις σχετικά με ανακρίβειες στο περιεχόμενο του εν λόγω άρθρου. Παρατηρήσεις, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν ο κ. Γαλδαδάς είχε τηρήσει κάποιους κανόνες δεοντολογίας και είχε μπει στον κόπο να δει και την άλλη άποψη. Γιατί μπορεί, όπως γράφει, να ήθελε να μοιραστεί τις σκέψεις του «με τους αναγνώστες του Protagon, που θα ενδιαφερόταν να έχουν και μια διαφορετική πληροφόρηση, πέρα από αυτήν της εταιρείας», ωστόσο με τα γραφόμενά του δείχνει να μη γνωρίζει ούτε ο ίδιος ορισμένα βασικά θέματα που αφορούν τη μεταλλευτική επένδυση στη ΒΑ Χαλκιδική.
Πριν μπούμε στην απάντηση των επί μέρους θεμάτων, θα θέλαμε να πληροφορήσουμε τον κ. Γαλδαδά και τους αναγνώστες του Protagon, το οποίο είναι γνωστό για τη φιλοξενία όλων των απόψεων, ότι κανείς εδώ στη ΒΑ Χαλκιδική δεν θεωρεί τους ανθρώπους που αντιδρούν στη μεταλλευτική επένδυση a priori ως «εγκληματίες» και «λήσταρχους, που τους χρειάζεται παλούκωμα». Απεναντίας, η αντίδραση των ανθρώπων αυτών είναι απόλυτα φυσιολογική και δικαιολογημένη. Όλοι μας θα αντιδρούσαμε παρόμοια, αν κάποιοι μας είχαν πείσει ότι μία επένδυση θα φέρει την «ολική καταστροφή», θα πάθουμε «καρκίνο» και «θα πεθάνουν τα παιδιά μας». Η διαφωνία μας έγκειται στα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από κάποιες ομάδες ακτιβιστών για να δηλώσουν την αντίθεσή τους.
Το πρόβλημα για μας ως εταιρεία είναι ότι οι «γυναίκες που θυμίζουν τις μανάδες μας» και οι λίγοι«ταλαιπωρημένοι άνδρες» που μπήκαν στον κόπο να κατέβουν στην Αθήνα για να διαμαρτυρηθούν μπροστά στα γραφεία της εταιρείας «για μια εξόρυξη που (κατά τη γνώμη τους) δε θα γίνει ποτέ», δεν άκουσαν ποτέ την πλευρά της εταιρείας. Δε μπόρεσαν ποτέ να την ακούσουν επειδή κάποιοι δεν τους άφησαν. Φρόντισαν να μην ακουστεί ποτέ η φωνή της εταιρείας, ιδιαίτερα στην Ιερισσό, δημιουργώντας συνθήκες μπάχαλου και φανατίζοντας με κούφιες ρητορείες τον κόσμο.
Σήμερα, τα περισσότερα χωριά (12 από τα 16) και η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων του Δήμου Αριστοτέλη στηρίζουν αυτήν την επένδυση, επειδή βιώνουν καθημερινά τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη που προσφέρει στην περιοχή λαμβάνοντας υπόψη και την υπερχιλιετή μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής. Όποιος θέλει, μπορεί να έρθει στο Στρατώνι, στην Ολυμπιάδα, στην Αρναία, στο Παλαιοχώρι, ή στη Μεγάλη Παναγία και να το διαπιστώσει μόνος του.
Ας πάρουμε όμως τα θέματα που χρήζουν απάντησης με τη σειρά:
1. Η Ελληνικός Χρυσός κατέχει τα μεταλλευτικά δικαιώματα για 317.000 στρέμματα γης στη ΒΑ Χαλκιδική (περίπου το 1/10 της συνολικής έκτασης της Χαλκιδικής και όχι το 1/6 όπως αναφέρει). Ειρήσθω εν παρόδω: Τα μεταλλευτικά δικαιώματα των υπολοίπων εκτάσεων ανήκουν σε άλλους κατόχους. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ο κάτοχος αυτών των δικαιωμάτων είναι υποχρεωμένος να διεξάγει γεωλογικές έρευνες για τον εντοπισμό μεταλλευτικών κοιτασμάτων. Όταν βρεθούν κοιτάσματα, ξεκινάει η διαδικασία αδειοδότησης. Στην περίπτωση της Ελληνικός Χρυσός αυτή διήρκησε από το 2004 μέχρι τον Μάρτιο του 2012:
- Σεπτέμβριος 2009: Έγκριση Προμελέτης Περιβαλλοντικών (ΠΠΕ) επιπτώσεων
- Ιούλιος 2011: Έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)
- Φεβρουάριος 2012, Έγκριση τεχνικών μελετών για τις Σκουριές και την Ολυμπιάδα
Αυτές οι άδειες αποτελούν την περιβαλλοντική και τεχνική αδειοδότηση της επένδυσης και έχουν επικυρωθεί τον Απρίλιο του 2013 και από το Συμβούλιο της Επικρατείας κατόπιν προσφυγής κατοίκων που διαφωνούν με την επένδυση. Οι υπόλοιπες, επί μέρους άδειες που απαιτούνται, όπως πρωτόκολλα υλοτομίας, άδειες πυρασφάλειας, πολεοδομικές άδειες κ.ο.κ. θεωρούνται τυπικές διαδικασίες και χορηγούνται συνήθως σε ύστερο χρόνο μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης αδειοδότησης.
Με άλλα λόγια μία αδειοδοτημένη επένδυση δεν μπορεί να ακυρωθεί από τη μη έκδοση μίας επί μέρους άδειας, αλλιώς δεν έχει νόημα η συνολική διαδικασία. Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται ενίοτε, οφείλονται στην κλασσική δυσλειτουργία της ελληνικής κρατικής μηχανής και σε κάποια «φοβικά σύνδρομα» που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια σε υπηρεσιακούς παράγοντες. Σε καμία περίπτωση δεν στέκει όμως το επιχείρημα ότι η Ελληνικός Χρυσός λειτουργεί «παράνομα».
Για κάθε νέο κοίτασμα που ανακαλύπτεται, απαιτείται η προαναφερθείσα διαδικασία. Ως εκ τούτου, είναι λαθεμένη η άποψη ότι «έχουν δεσμευτεί 317.000 στρέμματα γης αποκλειστικά για την εξόρυξη», όπως είναι λαθεμένη και η θέση ότι η έκταση αυτή είναι ιδιοκτησία της Ελληνικός Χρυσός. Η εν λόγω έκταση περιλαμβάνει τα χωριά του Δήμου Αριστοτέλη, καθώς και ιδιωτικές περιουσίες, όπου προφανώς δεν νομιμοποιείται να παρέμβει αυθαίρετα η Ελληνικός Χρυσός. Επί παραδείγματι, τα 3.300 στρέμματα γης στις Σκουριές, όπου σήμερα γίνεται το έργο, αγοράστηκαν έναντι του ποσού των 2.200.000 Ευρώ από την Ελληνική Πολιτεία.
2. Όπως γράφει ο κ. Γαλδαδάς στη συνέχεια, γίνονται αυτή «τη στιγμή οι εργασίες … μεγάλης έντασης, αλλά με λίγα εργατικά χέρια, όπου τον πρώτο λόγο έχουν τα μηχανήματα». Η αλήθεια είναι ότι οι εργασίες που εκτελούνται στα εργοτάξια της Ελληνικός Χρυσός είναι μεν μεγάλης έντασης αλλά με πολλά εργατικά χέρια δε, καθώς 1.600 κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής απασχολούνται άμεσα και έμμεσα σε μια χρονική περίοδο που η οικονομική κρίση έχει προκαλέσει «κραχ ανεργίας» σε ολόκληρη τη χώρα. Πέραν αυτού, χρησιμοποιούνται μηχανήματα αλλά τον «πρώτο λόγο» τον έχουν οι εργαζόμενοι που τα χειρίζονται.
3. Παρακάτω λέει ακόμη: «…έχει δοθεί άδεια από την περιβαλλοντική μελέτη για κοπή δέντρων σε 500 στρέμματα αλλά όπως φαίνεται μια πρώτη καταστροφή μπορεί να φθάσει στα 2.500 στρέμματα (αλλά με την άδεια τίνος;)» Τα στρέμματα δάσους που έχουν κοπεί μέχρι στιγμής είναι περίπου 400. Συνολικά πρόκειται να κοπούν σε βάθος πέντε χρόνων 1.800 στρέμματα. Η παράμετρος που συνήθως παραλείπεται όταν μας ασκείται κριτική, είναι ότι θα αναδασωθούν όλα τα σημεία όπου θα κοπούν δένδρα και μάλιστα παράλληλα με την εξέλιξη των υπολοίπων έργων και όχι μετά το πέρας όλων των εργασιών.
4. Γράφτηκε επίσης ότι: «Μετά την επίθεση που δέχθηκαν στην αρχή οι εγκαταστάσεις της εταιρείας, τα όποια μηχανήματα που τυλίχθηκαν στις φλόγες, όπως κατατέθηκε, ήταν παμπάλαια και δεν είχαν καν αριθμούς κυκλοφορίας(!) ενώ η εταιρεία αποζημίωσε αμέσως και πρόθυμα τους ιδιοκτήτες-εργολάβους αντικαθιστώντας τα.»
Εντύπωση μας προκαλεί εδώ το σκεπτικό του κ. Γαλδαδά. Δηλαδή μια εμπρηστική επίθεση με τα χαρακτηριστικά της ομηρίας και της απειλής κατά της ζωής εργαζομένων, δυο εκ των οποίων περιλούστηκαν από τους δράστες με βενζίνη, κατά κάποιον τρόπο «νομιμοποιείται» από τη «μεγάλη ηλικία» των μηχανημάτων που κάηκαν; Δηλαδή αν τα μηχανήματα ήταν μικρότερης ηλικίας τι θα γινόταν; Επειδή δε συμμεριζόμαστε αυτήν τη λογική θα αρκεστούμε ν’ αναφέρουμε ότι επρόκειτο για οχήματα και μηχανήματα μικροεργολάβων της περιοχής, οι οποίοι έβγαζαν μ’ αυτά το μεροκάματό τους. Η ηλικία τους (σημειωτέον ότι δύο από αυτά ήταν ολοκαίνουργια) και το γεγονός ότι τους αποζημίωσε η εταιρεία δε μειώνουν κατά τη γνώμη μας την εγκληματικότητα αυτής της πράξης.
5. Σ’ ό,τι αφορά αυτό που υποστηρίζει ο αρθρογράφος του Protagon: «Ελέγχει κανείς, από κάποιο ΣΔΟΕ ή άλλη αρχή τη διακίνηση των φορτίων που μεταφέρονται μέχρι τη Θεσσαλονίκη; Από τις πινακίδες των φορτηγών μέχρι το τι παραστατικά τα συνοδεύουν και τι αναγράφεται σε αυτά; Την Πέμπτη έγινε κι άλλη ανάφλεξη την ώρα της μεταφοράς (Το μεροκάματο του τρόμου έχει καταντήσει).»
Να ενημερώσουμε και εδώ ότι τα φορτία που διακινούνται περιέχουν μετάλλευμα που παράγεται στα «Μεταλλεία Κασσάνδρας» και εξάγεται προς πώληση σε χώρες που έχουν μεταλλουργικές βιομηχανίες, όπως είναι η Κίνα, η Ιταλία, η Βουλγαρία, το Μαρόκο κ.α. όπως ακριβώς συμβαίνει εδώ και δεκαετίες. Αυτά τα εμπορεύματα ελέγχονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες και πληρούν όλους τους κανόνες νόμιμης μεταφοράς και διακίνησης. Επίσης, θα θέλαμε σ’ αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι αυτά τα φορτία δεν είναι ούτε δραστικά, ούτε καυστικά, ούτε αναφλέξιμα. Τα προϊόντα αυτά παράγονται και εξάγονται εδώ και πολλά χρόνια σε χώρες του εξωτερικού. Το γιατί αυτή η φυσιολογική διαδικασία έχει μετατραπεί το τελευταίο 3μηνο σε «μεροκάματο του τρόμου», όπως λέει ο κ. Γαλδαδάς, είναι κάτι που μας έχει προβληματίσει και μας προξενεί μεγάλη εντύπωση...
6. Στο μεγάλο θέμα που αναπτύσσεται εκτενώς για την ποινική και δικαστική διερεύνηση των επιθέσεων και των επεισοδίων που συνέβησαν μέσα στον χρόνο που φεύγει, θέλουμε να πούμε πως από την πλευρά της εταιρείας μας ευχόμαστε αυτοί οι κάτοικοι που κατηγορούνται, να αποδειχθεί οτι είναι αθώοι και πως δεν έχουν καμία σχέση με ότι έχει καταγραφεί ως διενέργεια ποινικού αδικήματος.
7. Σε ό,τι αφορά το «κυάνιο» και το «αρσενικό», τα οποία δε λείπουν σχεδόν από κανένα άρθρο της προσφάτως ανακαλυφθείσας «αντιμεταλλευτικής δημοσιογραφίας», θα αναφέρουμε μόνο τα εξής: Και τα δύο στοιχεία προσφέρονται άριστα για τη δημιουργία εντυπώσεων, αρκεί να «δαιμονοποιηθούν» καταλλήλως. Κατά τον ίδιο τρόπο θα μπορούσαν να έχουν δαιμονοποιηθεί η χλωρίνη, η καυστική σόδα, ή το ηλεκτρικό ρεύμα. Και τα τρία μπορούν να προκαλέσουν μεγάλο κακό αν χρησιμοποιηθούν λάθος. Ποια είναι η πραγματικότητα; Το μεν αρσενικό υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα στο υπέδαφος της ΒΑ Χαλκιδικής και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδος και του κόσμου, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ανθρωπογενών δραστηριοτήτων όπως είναι η μεταλλευτική. Το δε κυάνιο, είναι στην πραγματικότητα κυανιούχο νάτριο (ΝΑCN) και χρησιμοποιείται εδώ και πάνω από 40 χρόνια στη διαδικασία του εμπλουτισμού στο Στρατώνι Χαλκιδικής για τον διαχωρισμό του θειούχου μολύβδου από τον θειούχο ψευδάργυρο. Ποτέ, μα ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει σημειωθεί το παραμικρό θέμα υγείας ή πρόβλημα για το περιβάλλον. Δεν θέλουμε να επεκταθούμε περαιτέρω αλλά επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε στο ζήτημα αν υπάρξει ενδιαφέρον από τους αναγνώστες του Protagon.
Κύριε Γαλδαδά, η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός και οι εργαζόμενοί της έχουμε λοιδορηθεί το τελευταίο διάστημα από κάποιους δημοσιογράφους και πολιτικούς. Οι μεν δημοσιογράφοι, που γράφουν συνεχώς κατά της δραστηριότητάς μας, δε μας έχουν γνωρίσει ποτέ προσωπικά και δεν έχουν μπει ποτέ στον κόπο να μας επισκεφτούν για να δουν με τα ίδια τους τα μάτια, αν όντως ισχύουν αυτά που τους λένε οι αντίπαλοι της μεταλλευτικής. Οι δε πολιτικοί, που έχουν ταχθεί ανοιχτά κατά της μεταλλευτικής επένδυσης στη ΒΑ Χαλκιδική, όταν έρχονται εδώ στην περιοχή αποφεύγουν να επισκεφτούν τα μεταλλευτικά χωριά. Γιατί άραγε; Πάνε μόνο εκεί που πιστεύουν ότι θα βρουν ευήκοα ώτα για εύκολα συνθήματα. Έτσι διαδίδεται μία στρεβλή εικόνα της περιοχής μας, που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα που ζούμε εμείς εδώ.
Είμαστε εργαζόμενοι σε μία μεταλλευτική εταιρεία, όπως υπάρχουν πολλές στην Ελλάδα και ακόμη περισσότερες στο εξωτερικό. Εξορύσσουμε πρώτες ύλες, τις οποίες έχει ανάγκη ο πολιτισμός μας για να μπορέσει να επιβιώσει και να εξελιχθεί. Αν δεν τις είχε, δεν θα υπήρχε ζήτηση στις διεθνείς αγορές για χρυσό, χαλκό, άργυρο, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Η εργασία που κάνουμε είναι νόμιμη, όπως αυτή που κάνετε εσείς. Αν δεν ήταν, δε θα την κάναμε.
Κύριε Γαλδαδά, επιτρέψτε μας να κλείσουμε αυτό το άρθρο με μία προσωπική παρατήρηση: Είναι δικαίωμά σας να πιστεύετε και να υποστηρίζετε όποιες απόψεις θέλετε. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να στηρίζει τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Όλοι κρινόμαστε από το έργο μας. Πιστεύουμε όμως, ότι τα παραπάνω επιχειρήματα, αν τα διαβάσετε χωρίς προκαταλήψεις, θα σας βοηθήσουν να εμπλουτίσετε την επιχειρηματολογία σας σ’ αυτό το θέμα. Έτσι, για ένα ψήγμα δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
*Ο Κώστας Γεωργαντζής είναι Υπεύθυνος Επικοινωνίας της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.
